Το
μεγαλύτερο έγκλημα για τους επαναστάτες
είναι η καταγραφή στιγμών αδράνειας
στο προσωπικό ημερολόγιό τους. Έγκλημα
δεν αποτελεί μία εσφαλμένη πρακτική
που δοκιμάστηκε και απέτυχε. Η επανάσταση
καταγράφεται ως ιστορική απόπειρα.
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την
επιτυχία της όπως και κανείς δεν μπορεί
να προδικάσει την αποτυχία της. Εάν δεν
δοκιμάσεις, δεν μπορείς να έχεις άποψη.
Είναι το λάθος πολλών ιστορικών, οι
οποίοι από την ζεστή πολυθρόνα του
γραφείου τους, συγγράφουν ολόκληρους
τόμους διατυπώνοντας κρίσεις πάνω σε
γεγονότα και σε πρόσωπα, για τα οποία
δεν γνωρίζουν οτιδήποτε ουσιαστικό
πέραν όσων κατάφεραν να συγκεντρώσουν
δεξιά και αριστερά, έκοψαν και σύρραψαν
κατά πώς ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία
τους ή την αντίληψή τους. Και στις δύο
περιπτώσεις, ένας μη αυτήκοος, μη
αυτόπτης, και το χειρότερο ίσως παντελλώς
άσχετος με τις επαναστατικές ζυμώσεις,
διατυπώνει ακλόνητα συμπεράσματα με
δυναμική αλήθειας, τα οποία μεταβιβάζονται
δυστυχώς από γενιά σε γενιά. Κάπως έτσι
τα ψέματα και οι ανακρίβειες γιγαντώνονται
με την πάροδο του χρόνου και ολόκληρες
γενιές καταλήγουν να πιστεύουν ένα
αρχικό ισχνό και ίσως όχι δόλιο ψεύδος,
που όμως επιβίωσε για τον λόγο ότι κανείς
δεν έπαψε να το πιστεύει ή επειδή ήταν
αρκετά πειστικό για να είναι αληθινό.
Η μάζα αρκείται στις επικεφαλίδες.
Αρκούν λίγες επιτυχημένες επικεφαλίδες
για να παραμυθιαστούν ολόκληρες γενιές.
Και αυτή είναι η ιστορία του καιρού μας.
Λάθη
δεν κάνει μονάχα αυτός που αδρανεί.
Σίγουρα κανείς δεν θα βρεθεί να τον
κατηγορήσει. Όλο το βάρος πέφτει σε
αυτούς που τολμούν, έστω κάνοντας 'λάθη'.
Και εδώ τίθεται το ερώτημα: Ποιό είναι
το σωστό και ποιό το λάθος για εμάς;
Ποιός θα μας τα ορίσει
αυτά; Ποιός
θα μας δώσει ντιρεκτίβες και ποιός θα
μας δικάσει; Και
στον μονόλογο με τον εαυτό μας λέμε: Μην
τους λογαριάζετε, σας φθονούν επειδή
δεν σας έμοιασαν. Θα ήθελαν, μα δεν τα
κατάφεραν. Θα ήθελαν, μα δεν μπορούν. Θα
ήθελαν να μπορούν, μα κατάλαβαν πώς δεν
θέλουν. Η αδράνεια μεταμορφώθηκε στο
βλάσφημο τέρας που περιέγραψε η καταραμένη
Μαίρη Σέλλεϋ. Σε αυτό το συρραμένο τέρας
από τα αταίριαστα κομμάτια της κακίας.
Τα άδεια φύλλα του ημερολογίου είναι
απαραίτητα και αυτά για να καλύπτεται
το κενό. Όχι για να σπάσει η μονοτονία
ή να υπάρξει το περιθώριο ανάκτησης
δυνάμεων. Χωρίς πολλά-πολλά και άλλες
ανούσιες επεξηγήσεις, απλά γιατί έτσι
πρέπει. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί σε
μέρες χαλεπές, όπου οι σκέψεις και οι
πράξεις των επαναστατών δεν πρέπει να
χωρούν στις σελίδες. Και εάν αυτό το
ημερολόγιο πάλι δεν είναι από χαρτί,
είναι του μυαλού. Εκεί όπου καταγράφονται
με ανεξίτηλο μελάνι όλα τα παραπάνω και
δύσκολα σβήνονται.
Ο κίνδυνος
της εναπόθεσης των ελπίδων στην νοητή
και μη ημερολογιακή ροή αποτελεί
τροχοπέδη για την επανάσταση και τους
επαναστάτες. Οι εξελίξεις μας έχουν
ξεπεράσει ως άτομα και λιγότερο ως
επαναστάτες και αυτό είναι μία πικρή
παραδοχή. Η επανάσταση δεν περιμένει
με το ρολόι στο χέρι. Οι επαναστάτες το
ίδιο. Συνάμα είναι και ψευδαίσθηση που
καλλιεργείται από το σύστημα. Το σύστημα
θέλει να αφήνεται να εννοηθεί πώς είναι
παντοδύναμο και οποιαδήποτε σκέψη, πόσο
μάλλον η πράξη, είναι ανέξοδα μπροστά
στο πανίσχυρο τέρας. Χωρίς καν να δοθεί
η μάχη ή να ξεκινήσει ο πόλεμος, το
σύστημα επιβάλλεται συνειδησιακά ότι
έχει νικήσει ή ότι πρόκειται να νικήσει,
διότι πολυ απλά έπεισε τους εχθρούς του
ότι η μάχη είναι ανέξοδη και ως εκ τούτου
δεν αξίζει να δοθεί απ' αυτούς. Σε αυτό
το λεπτό σημείο εδράζεται η πεμπτουσία
της συστημικής μαεστρίας. Απογοητεύεσαι
πριν ριχτείς στην μάχη ή εισέλθεις στον
πόλεμο. Χωρίς να έχεις προσπαθήσει, ήδη
έχεις ηττηθεί. Μακάβριο, αλλά πέρα για
πέρα αληθινό. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος
ιατρός για οτιδήποτε. Επουλώνει τραύματα,
παραδίδει μαθήματα. Γίνεσαι ωριμότερος
μαζί του. Συμφιλιώνεσαι μαζί του. Σου
δείχνει τί αξίζει και τί όχι. Σου δείχνει
ποιός είναι ο δρόμος σου και ποιός όχι.
Εξάγεις πολύτιμα συμπεράσματα. Όποιος
πάλι θέλει, βλέπει και όποιος πάλι δεν
θέλει, με τη σειρά του θα δει. Και όποιος
αντέξει.
Και
ο έμετος έρχεται σιγά-σιγά, όταν
διαπιστώνεις ότι το περιβάλλον κινείται
ρομποτικά και
φυσικά δεν
ξεχνάει να σκίσει το επόμενο φύλλο του
ημερολογίου, πριν καλά-καλά περάσει
άλλη μία ημέρα αδράνειας. Και αυτό διότι
κοιτάζει συνεχώς το ημερολόγιο, βλέποντας
ημερομηνίες και όχι γεγονότα. Βλέπει
αναμνήσεις και όχι προοπτική. Βλέπει
παρελθόν και όχι μέλλον. Το παρελθόν
δεν έχει ανάγκη από καντηλανάφτες. Το
μέλλον όμως έχει ανάγκη από επαναστάτες.
Αναρωτιέσαι, 'προς
τί μία τέτοια βιασύνη;' Η
βιασύνη οφείλεται στον καλπασμό του
καβαλάρη του θανάτου που έρχεται
απειλητικά προς το μέρος τους, στην
λύσσα του ιππέα, στο άτι που τρέχει
μανιασμένο για την ελευθερία;
Ήταν άλλη μία ευκαιρία
να θυμηθούν πώς περνούν οι ημέρες
ανέξοδα, για τον ιππέα άλλη μία κουραστική
ημέρα, για το άτι ακόμα μία διαδρομή. Ο
τεμαχισμός του ημερολογιακού έτους σε
προσυμφωνημένα μνημόσυνα αντανακλά
την αποτυχία να διαγράψουμε το μέλλον.
Μας υπενθυμίζει πώς βρισκόμαστε στο
έδαφος και όχι καβάλα στο άτι. Ότι άλλοι
καλπάζουν και μας προσπερνούν. Και
πράγματι, αυτή η μιζέρια να βλέπεις στη
διάρκεια του έτους, τους κομπάρσους να
εμφανίζονται επί σκηνής για τις πράξεις
ενός χιλιοπαιγμένου έργου και αυτούς
που οφείλουν να είναι πραγματικοί θύτες
επί σκηνής σε ρόλο κοινού, έχει γίνει ο
κανόνας.
Είναι
πολύ βαρετό να βλέπεις κάθε χρόνο ανήμερα
της 17ης Νοέμβρη τον δημοκρατικό θίασο
να δίνει παράσταση καταθέτοντας στεφάνια
σε ένα μαυσωλείο ('Πολυτεχνείο', και τα
δύο με '-εί' γράφονται διόλου τυχαία), να
εκσφενδονίζουν εκατοντάδες μολότοφ
χωρίς προορισμό, να καταθέτουν μαραμένα
στεφάνια και να κάνουν δηλώσεις για το
'πόσο ισχυρή' είναι η δημοκρατία τους.
Σαν να μην έφτανε αυτό, διεπίστωσαν (εάν
το διεπίστωσαν) ότι η μεταπολιτευτική
Δημοκρατία όλη κι όλη υποβαστάζεται
από ένα κτίριο που θέλει πάση θυσία να
καταρρεύσει και δεν το αφήνουν. Η
ημερομηνία θανάτου της Δημοκρατίας
είναι αυτή του γκρεμίσματος του ιστορικού
μαυσωλείου της οδού Πατησίων. Μετά απ'
αυτό, κανείς δεν θα έχει λόγο να θυμάται
οτιδήποτε από τον μύθο του. Στο Σύνταγμα
δεν θα έχει να θυμάται παρά ένα μνημόσυνο
που κατέληξε στην ανάδειξη ενός Αλέξη.
Το Σύνταγμα δεν έχει τοίχους, ούτε αυτιά.
Το Σύνταγμα δεν έχει μνήμη. Στο Σύνταγμα
τα φύλλα ημερολογίου έχουν ξεραθεί.
Εντός των τειχών το μέλλον τρέχει και
απ' έξω μονάχα βρέχει. Και έχεις από την
άλλη τους 'εθνικιστές' και τους
'εθνικοσοσιαλιστές' να κάνουν τις δικές
τους λιτανείες (εντός των τεσσάρων
τοίχων πάντοτε) για το πραξικόπημα στο
Μόναχο, ξεχνώντας την σημαδιακή ημερομηνία
της 9ης Νοεμβρίου 1989, οπόταν έπεσε το
τείχος στο Βερολίνο. Διότι και αυτή μία
σημαντική ημερομηνία είναι για την
ένωση των δύο Γερμανιών και για τον
γερμανικό λαό επί του συνόλου. Ιστορικές
συμπτώσεις ή κάτι παραπάνω;
Ας το απαντήσουν αυτοί
που δεν μένουν στο σκίσιμο φύλλων
ημερολογίου, αλλά καθορίζουν τις
εξελίξεις που θα καταγράψει το σύστημα,
δίχως να περιμένουν τις δικές του
ημερομηνίες. Τουλάχιστον, το ημερολόγιο
ας είναι πλήρες από μάχες, έστω ήττες,
όχι από στιγμές αδράνειας. Κάτι θα έχουμε
να δείξουμε στις επόμενες γενιές. Το
λευκό χαρτί είναι ντροπή. Ακόμα και το
καμμένο χαρτί είναι μαύρο. Έχει κάτι να
σου δείξει, έχει κάτι να σου πει.
